Chế độ ăn trong bệnh viêm gan ở người lớn

Gan là một tạng lớn nhất trong cơ thể, có trọng lượng từ 1500 - 2300g, chia làm 2 phần là gan phải và gan trái. Nó vừa là một tuyến nội tiết - tham gia nhiều chức phận quan trọng như điều hòa đường máu và chống độc vừa là một tuyến ngoại tiết - tiết ra mật. Túi mật là nơi cô đặc và lưu trữ mật, túi mật có hình quả lê với kích thước khoảng 8 x 3 cm gồm 3 phần đáy, thân và cổ túi mật.

Viêm gan là tình trạng tổn thương tế bào gan. Viêm gan thường có rối loạn tiêu hóa, sốt, nôn mửa, biếng ăn, ỉa phân lỏng. Nguyên nhân hay gặp nhất là do virus, ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như do rượu, do một số thuốc hoặc hóa chất. Viêm gan có thể kèm theo vàng da hoặc không vàng da và thường kèm theo các rối loạn khác của bộ máy tiêu hóa. Sự tiến triển của viêm gan rất thay đổi, có khi khỏi hẳn rất nhanh nhưng cũng có khi tiến triển dẫn tới xơ gan hoặc trở thành mạn tính (viêm gan kéo dài từ trên 6 tháng đến nhiều năm được coi là viêm gan mạn tính).

Mục đích của chế độ ăn:

- Nương nhẹ chức năng gan

- Tạo điều kiện để tái tạo tổ chức gan,

- Ngăn ngừa sự hủy hoại thêm của tế bào gan

Viêm gan chia 2 giai đoạn:

- Viêm gan cấp tính: Giai đoạn đầu và giai đoạn tiếp theo

- Viêm gan mãn tính

I. Chế độ ăn trọng thời kỳ viêm gan cấp tính:

a. Giai đoạn đầu:

Thời kỳ này bệnh nhân có thể sốt, nôn mửa, đau nhức hoặc biếng ăn. Vì gan vẫn phải làm việc khi tế bào gan bị tổn thương do đó phải áp dụng chế độ nương nhẹ gan và nương nhẹ dạ dày, ruột.

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn như sau:

- Năng lượng: 25Kcal/kg cân nặng hiện tại/ngày. Chủ yếu cung cấp năng lượng bằng đường đơn: (truyền glucose, acid amin, uống nước đường, nước hoa quả, sữa tươi, nước cơm, nước cháo…). Khi sốt đã giảm, lượng nước tiểu tăng lên, áp dụng chế độ ăn sữa với khoảng 1000calo (1000 - 1500ml sữa)/ngày. Sữa là một loại thức ăn tốt vì nó không có nhiều cặn bã, không độc mà còn có khả năng chống độc, lợi tiểu, có thể dùng sữa tách bơ hoặc sữa đã rút kem pha thêm đường hoặc dùng các sản phẩm dinh dưỡng khác như: Ensure, Isocal, Sandosource, Vivonex T.E.N…

- Protid: 0,4 - 0,6g/kg cân nặng hiệi tại/ngày, dùng protid có giá trị sinh học cao.

- Lipid: 10 - 15% tổng năng lượng. Axid béo chưa no một nối đôi chiếm 1/3, nhiều nối đối chiếm 1/3 và axid béo no chiếm 1/3 trong tổng số lipid.

- Đủ vitamin và chất khoáng theo nhu cầu.

- Số bữa ăn: 6 - 8 bữa/ngày.

Cơ cấu khẩu phần/ngày nên như sau:

- Năng lượng E (kcal): 1300 - 1400

- Protid (g): 20 - 30

- Lipid (g): 15 - 20

- Glucid(g): 250 - 280

- Nước (lít): 2 - 2,5

b. Giai đoạn tiếp theo:

Cuối giai đoạn cấp tính này có thể cho bệnh nhân ăn thêm ngũ cốc dưới dạng bột, cháo và khi đã hết sốt áp dụng chế độ ăn có nhiều protid và nhiều methionin như sữa tách bơ, thịt nạc, cá nạc cùng cới tăng cường calo, tăng cường chất bột.

Nguyên tắc:

- Năng lượng: 30Kcal/kg cân nặng hiện tại/ngày.

- Protid: 0,8 - 1kg/cân nặng hiện tại/ngày. Tỷ lệ protid động vật/tổng số: > 50%.

- Lipid: 10 - 15% tổng năng lượng. Axid béo chưa no một nối đôi chiếm 1/3, nhiều nối đôi chiếm 1/3 và axit béo no chiếm 1/3 trong tổng số lipid.

- Đủ vitamin, chất khoáng và nước

- Không dùng thực phẩm lạ, dễ gây dị ứng

- Số bữa ăn: 4-6 bữa/ ngày

Cơ cấu khẩu phần/ ngày nên như sau:

- Năng lượng (kcal): 1500-1700

- Protid (g): 40-55

- Lipid (g): 17-28

- Glucid (g): 280- 330

- Nước (lít): 2-2,5

2. Chế độ ăn trong thời kỳ viêm gan mạn

Khi giai đoạn cấp tính đã qua, bệnh nhân ở vào tình trạng “yếu gan”, thời kỳ này có khi kéo dài rất lâu. Bệnh nhân không chịu được những bữa ăn có quá nhiều chất béo, nhiều loại thực phẩm, hoặc những thay đổi đột ngột về môi trường, khí hậu.

Chế độ ăn cần chú ý đến những điểm sau:

- Thức ăn phải tươi, tránh để lâu, không nên nấu nướng cầu kỳ

- Không dùng những thực phẩm lạ dễ gây dị ứng

- Nên ăn nhiều bữa để hấp thu tốt hơn, chú ý dùng chế độ ăn nương nhẹ cả gan lẫn dạ dày và ruột

- Ăn nhiều thịt nạc nhưng tránh ăn thịt súc vật non vì có chứa nhiều nucleoprotid

- Nên ăn nhiều sữa, trứng ăn vừa phải và chỉ nên dùng trứng tươi

- Các chất béo chỉ nên dùng ít và dùng dạng dầu thực vật, tránh dùng mỡ động vật

- Tăng cường chất đường, mật, bột ngũ cốc

- Rau quả loại tươi, mềm, ít xơ, nhiều ngọt

- Không dùng gia vị, rượu, bia, chất kích thích...

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn:

- Năng lượng: 35Kcal/kg cân nặng hiện tại/ ngày

- Proid: 1-1,5g/kg cân nặng hiện tại/ ngày

- Lipid: 15-20% tổng năng lượng. Axít béo chưa no một nối đôi chiếm 1/3, nhiều nối đôi chiến 1/3 và axít béo no chiếm 1/3 trong tổng số lipid

- Đủ vitamin (đặc biệt là vitamin nhóm B, K) và muối khoáng.

- Nước: 1,5- 2lít/ngày

- Số bữa ăn: 3-4 bữa/ ngày

Cơ cấu khẩu phần/ ngày nên như sau:

- Năng lượng (kcal): 1800-1900

- Protid (g): 50- 75

- Lipid (g): 30-40

- Glucid (g): 310- 340

- Nước (lít): 1,5- 2

3. Một số thực đơn tham khảo

Mẫu 1: 1500Kcal/ ngày, Protid: 59g, Lipid: 22g, Glucid: 262g

- Sáng: Bún thịt bò (bún 200g, thịt bò 30g), quả chín: 100g

- Trưa: cơm 2 lưng bát (100g gạo), thịt nạc viên hấp 60g, canh bí 200g, nước cam 200ml

- Chiều: cơm 2 lưng bát (100g gạo), thịt bò xào rau cải (thịt bò 40g, rau cải 200g, dầu ăn 5ml), đu đủ 100g

- Tối: sữa tươi 200ml

Mẫu 2: Năng lượng 1770 Kcal, Protid: 82g, Lipid: 31g, Glucid: 288g

- Sáng: cháo thịt (gạo tẻ 30g, thịt nạc 30g), quả chín 100g

- Trưa: cơm 2 bát, thịt bò xào thập cẩm (thịt bò 50g, hành tây 20g, mộc nhĩ 5g, tỏi tây- cà rốt 30g, đậu cô ve 20g), canh cải 1 bát

- Chiều: cơm 2 bát, đậu sốt cà chua (đậu phụ 100g, cà chua 50g), tôm rang 50g, canh rau 200g, quả chín 100g

- Tối: sữa 200ml

Mẫu 3: Năng lượng 2100 Kcal, Protid: 86g, Lipid: 44g, Glucid: 347g

- 7h sáng: Bánh mì trứng (bánh mì 1 cái, trứng gà 1 quả, dầu ăn 5ml), quả chín 100g

- 9h: 1 cốc chè đỗ đen (đỗ đen 20g, đường kính 20g, bột đao 5g)

- 11h: cơm 2 bát, thịt rim 50g, canh bí xanh tôm nõn (bí xanh 200g, tôm nõn 10g, dầu ăn 3ml), quả chín 200g

- 15h: 1 hộp sữa nước 200ml

- 17h: cơm 2 bát, thịt gà rang 80g, rau muống luộc 200g, quả chín 200g.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm

Viện Dinh Dưỡng

Danh mục tin tức

07-09-2021
471

Cách nấu ăn ảnh hưởng đến hàm lượng chất dinh dưỡng của thực phẩm

16-09-2021
1407

07-09-2021
500

Các chất dinh dưỡng cần thiết cho hệ xương

11-09-2021
802

Chế độ ăn trong viêm loét dạ dày, tá tràng

11-09-2021
720

Các bài thuốc chữa bệnh theo phương pháp Ohsawa

05-06-2021
750

Mới

Ngũ Cốc Ăn Liền Calbee Nhật Bản 800g

Chọn mua

Mới

Giảm 7%

Hồng Sâm Viên KangHwa Health - 10 viên

325,000 đ350,000 đ

Chọn mua

Mới

Giảm 50%

Nấm Súp Lơ Lên Men Golden - Fermented Cauliflower Mushroom (Golden)

1,275,000 đ2,550,000 đ

Chọn mua

Mới

Nước Hoa mini Nam Burberry Brit For Men Mini 5ml của Anh

Chọn mua

Mới

Tảo Vàng Ex Family Cao Cấp Nhật Bản - 2000 viên

2,400,000 đ2,400,000 đ

Chọn mua

Mới

Giảm 4%

Đông Trùng Hạ Thảo Hộp Gỗ Trắng Hàn Quốc - 60 gói x 30ml

1,105,000 đ1,150,000 đ

Chọn mua

Mới

Giảm 29%

VITAMIN C KIRKLAND 1000MG

399,000 đ560,000 đ

Chọn mua

Mới

Giảm 15%

Nước Hồng Sâm Chai - thùng 10 hộp x 10 chai x 100ml

720,000 đ850,000 đ

Chọn mua

Thực Phẩm Chức Năng

Hỗ trợ điều trị Ung thư

Thực Phẩm Dinh Dưỡng

Hồng Sâm Hàn Quốc

Nấm Linh Chi Hàn Quốc

Đông Trùng Hạ Thảo

An Cung Bổ Não Hoàn

Làm Đẹp, Chống Lão Hóa

Vitamin - Khoáng Chất

Quà Biếu - Quà Tết

Sản Phẩm Organic

Nấm Súp Lơ Lên Men

Điều Trị Ung Thư

Thực Phẩm Bổ Sung

Dinh Dưỡng Trẻ Em

Sức Khỏe Mẹ Bầu

Làm Đẹp Và Da

Chuyên Trang Đông Y

Bài Thuốc Quý

Bệnh Đường Hô Hấp

Bệnh Đường Tiết Niệu

Bệnh Tiểu Đường

Bệnh Xương Khớp

Bệnh Về Mắt

Bệnh Ung Thư

Bệnh Tai Mũi Họng

Bệnh Huyết Áp - Tim Mạch

Huyết học- Tế bào

Bệnh Gan - Thận

Nội tiết và các tuyến

Sức Khỏe Sinh Sản

Bệnh Dạ dày - Đại Tràng

Các bệnh khác

Chương trình Khuyến mãi

Vitamin và Khoáng chất

Yoga và Thiền

Sức Khỏe Cộng Đồng

Chế Độ Ăn Uống

Sống Khỏe Mỗi Ngày

Thông Tin Chuyên Gia

Ngũ Cốc Ăn Liền Calbee Nhật Bản 800g

Hồng Sâm Viên KangHwa Health - 10 viên

Nấm Súp Lơ Lên Men Golden - Fermented Cauliflower Mushroom (Golden)

Nước Hoa mini Nam Burberry Brit For Men Mini 5ml của Anh

Tảo Vàng Ex Family Cao Cấp Nhật Bản - 2000 viên

Đông Trùng Hạ Thảo Hộp Gỗ Trắng Hàn Quốc - 60 gói x 30ml

VITAMIN C KIRKLAND 1000MG

Nước Hồng Sâm Chai - thùng 10 hộp x 10 chai x 100ml

Modal title